Γνώμη: Περί αλλαγών στις άδειες οδήγησης.

Σε αυτό το σημείο πρέπει να αναφέρω ότι σε αυτό το άρθρο παραθέτω προσωπικές απόψεις και σκέψεις.

Εισαγωγή:

Για να ξεκαθαρίσω την θέση μου από την αρχή αυτού του άρθρου είμαι μέλος της κάστας των ανθρώπων που πιστεύουν ότι το τωρινό σύστημα πρέπει να αλλάξει. Όμως παρά όλα αυτά θα προσπαθήσω να είμαι αντικειμενικός όσο γίνετε.
Πριν όμως πάμε στην αλλαγή θα πρέπει να πρώτα να αναγνωρίσουμε μερικές από τις παθογένειες του τωρινού συστήματος. Ας αρχίσουμε από τα βασικά:

  • Πεπαλαιωμένο υλικό διδασκαλίας.
  • Ανεπαρκής έλεγχος και αξιολόγηση από μέρους της πολιτείας επάνω στις ίδιες τις σχολές οδηγών για την ποιότητα και την ορθή εκτέλεση του έργου τους.
  • Μια εξέταση οδήγησης η οποία δεν κατανοεί ότι ο υποψήφιος δεν μπορεί να αντεπεξέλθει σε αυτή και η οποία βρίσκεται εκτός πραγματικότητας του ελληνικού δρόμου.
  • Εξεταστές οι οποίοι είναι ημιμαθείς και σε πολλές περιπτώσεις μη κάτοχοι της άδειας οδήγησης που εξετάζουν.
  • Λανθασμένη νοοτροπία των υποψήφιων οδηγών καθώς και των οικογενειών τους ότι θα μάθουν μετά το δίπλωμα, οδήγηση.
  • Δεν υπάρχει σύστημα δια βίου μάθησης και αξιολόγησης των οδηγών.
  • Εκπαιδευτές οι οποίοι λειτουργούν ως διεκπεραιωτές για την απόκτηση της άδειας οδήγησης και μόνο.
  • Καταπολέμηση της νοοτροπίας που έχει καλλιεργηθεί στο κοινό εδώ και 50 χρόνια για τον τρόπο και το έργο της σχολής οδήγησης.

Από όλα αυτά μπορούμε να κρίνουμε ότι το σύστημα που υπάρχει σήμερα είναι παρωχημένο και χρίζει άμεσης αναβάθμισης από την πολιτεία. 

Αυτή η κίνηση όμως πρέπει να είναι μελετημένη και να συνεργαστεί το κράτος με τους άμεσα εμπλεκόμενους φορείς για να επέλθει μια αλλαγή η οποία πραγματικά θα είναι εφαρμόσιμη. Πρέπει να υπάρξει διάλογος και να ακουστούν όλες οι προτάσεις. Δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να νομοθετηθεί κάτι αυθαίρετα από κάποιον ο οποίος δεν γνωρίζει τα προβλήματα του κλάδου, από κάποιον που δεν ξέρει πως είναι να διδάσκει οδήγηση, από κάποιον που δεν γνωρίζει πως είναι να εξετάζει έναν υποψήφιο οδηγό.

Το πρώτο πράγμα το οποίο πρέπει να γίνει είναι μια συνεχής προσπάθεια ενημέρωσης του κοινού με βασικό γνώμονα την αλλαγή της νοοτροπίας που έχει καλλιεργηθεί εδώ και τόσα χρόνια. Δεν είναι δυνατόν οι πολίτες να αντιμετωπίζουν μια σχολή οδήγησης σαν ένα αναγκαίο κακό για την απόκτηση της άδειας οδήγησης. Η σχολή οδήγησης πρέπει να πλάθει χαρακτήρες, να προσφέρει  γνώση και πολύτιμες εμπειρίες για έναν νέο οδηγό. Όπως και το κράτος που είναι ένα κράτος πρόνοιας να δημιουργεί και να προσφέρει όλες τις κατάλληλες συνθήκες και ευκολίες στους πολίτες που θέλουν να αποκτήσουν άδεια οδήγησης. Να προσφέρει ένα σύστημα μοντέρνο, αξιοκρατικό και δίκαιο. 

Αλλαγές στην διαδικασία απόκτησης της άδειας οδήγησης:

Αλλαγές στο θεωρητικό μέρος:

  • Θα πρέπει να ανανεωθούν όλα τα βιβλία εκμάθησης.
  • Θα πρέπει τα νέα αυτά βιβλία να είναι γραμμένα σε απλή και κατανοητή γλώσσα. Τα τωρινά βιβλία είναι γραμμένα σε μια γλώσσα η οποία είναι πολύ δυσνόητη και επιστημονική. Δεν καταφέρνουμε όμως τίποτα με το να χρησιμοποιούμε γλώσσα και ορολογία επίσημη. Ίσα ‘ίσα που κάνουμε τα πράγματα δυσκολότερα χωρίς κάποιον ουσιαστικό λόγο. Για παράδειγμα δεν πειράζει να αντικαταστήσουμε την λέξη συσσωρευτής με την λέξη μπαταρία. Πόσοι ξέρουν την πρώτη και πόσοι την δεύτερη; Έτσι με αυτό τον τρόπο θα έχουμε κάνει ένα μεγάλο βήμα στην εξάλειψη της παπαγαλίας.
  • Τα νέα βιβλία θα πρέπει να έχουν ερωτήσεις ουσιαστικές και απλές, θα πρέπει να προετοιμάζουν τον υποψήφιο οδηγό για την πρακτική του άσκηση. Θα πρέπει να μιλούν περισσότερο για την θέση του οχήματος στον δρόμο, το τρόπο συμπεριφοράς που οφείλουν να έχουν οι οδηγοί για να καλλιεργηθεί μια υποτυπώδεις συμπεριφοριακή συνείδηση. Οι ερωτήσεις που θα έχουν να κάνουν με την μηχανολογία των οχημάτων θα πρέπει να είναι απλές και χρήσιμες δεν θέλουμε να βγάλουμε στους δρόμους μηχανικούς αυτοκινήτων αλλά χειριστές οχημάτων. Να ενημερωθούν επιτέλους με όλες τις νέες πινακίδες σήμανσης. Να καταργηθούν οι ερωτήσεις με τα πρόστιμα καθώς αυτά αλλάζουν, για να μην σχολιάσω ότι σε κάποιες ερωτήσεις υπάρχουν τα πρόστιμα υπό τη μορφή δραχμών.
  • Θα πρέπει να δοθεί συγκεκριμένο πρόγραμμα θεωρητικής εκπαίδευσης σε μορφή slides ή κάτι παρόμοιο το οποίο να ακολουθούν όλοι εκπαιδευτές στη θεωρητική κατάρτιση των υποψηφίων. Να υπάρχει έλεγχος από την πολιτεία ότι οι σχολές διδάσκουν θεωρία στη πραγματικότητα και όχι στα χαρτιά. Μόνο έτσι θα ανέβει η ποιότητα των υπηρεσιών που οι πολίτες παίρνουν.

Αλλαγές στο πρακτικό μέρος:

  • Να αυξηθούν οι ώρες των υποχρεωτικών πρακτικών μαθημάτων. Από την εμπειρία μου και μόνο έχω να πω ότι η πλειοψηφία των υποψήφιων οδηγών δεν είναι πραγματικά έτοιμοι μέσα σε αυτές τις υποχρεωτικές ώρες. Σε αυτό το σημείο πρέπει να τονίσω ότι δεν είναι ντροπή και λάθος να κάνεις περισσότερα μαθήματα. Με τα παραπάνω μαθήματα γίνεσαι καλύτερος και αποκτάς περισσότερη εμπειρία. Κάθε φορά που οδηγούμε άλλωστε μαθαίνουμε και κάτι καινούριο.
  • Να δοθούν συγκεκριμένες οδηγίες και υποχρεωτικές γραμμές από το υπουργείο μεταφορών που θα έχουν να κάνουν με το πρόγραμμα πρακτικής εκπαίδευσης. Για παράδειγμα να γίνει υποχρεωτική η εκπαίδευση σε αυτοκινητόδρομο για τουλάχιστον 1 μάθημα.

Αλλαγές στο εξεταστικό μέρος:

  • Δεν είναι λίγες οι φορές που μου έχει τύχει ένας πολύ καλός οδηγός να αποτυγχάνει στις πρακτικές εξετάσεις επειδή ο τρόπος εξέτασης δεν είναι διαλλακτικός και ίσα ίσα είναι τόσο άκαμπτος και δομημένος προς την αποτυχία του υποψηφίου. Οι παγίδες είναι πολλές και είναι παγίδες που μόνο ένας έμπειρος οδηγός μπορεί να τις φέρει εις πέρας και ίσως και αυτός να μην τα καταφέρει γιατί έχει να πολεμήσει την συνήθεια.
  • Πρέπει επιτέλους να καταλάβουμε ότι δεν πρέπει να ζητάμε από ένα μαθητή και υποψήφιο οδηγό να κάνει πράγματα τα οποία τις περισσότερες φορές δεν γίνετε να γίνουν και να κατακτηθούν μέσα σε μόνο 25 ώρες εκπαίδευσης. Και σε αυτό το σημείο θα χρησιμοποιήσω τα λόγια ενός πολύ αξιότιμου συναδέλφου του Χρήστου Γιαννούκα ο οποίος πολύ στοχευμένα διατύπωσε αυτό που εγώ δεν μπορούσα να διατυπώσω: "Ένας υποψήφιος οδηγός που αποφασίζει στην ηλικία των 18 ετών να πάρει δίπλωμα, έχει ήδη “εκπαιδευτεί” 160 χιλιάδες ώρες με σαθρές αντιλήψεις για το πως πρέπει να είναι η οδήγηση.". Μπορείτε πατώντας εδώ να διαβάσετε όλο το άρθρο του με τίτλο Οδηγικό περιβάλλον: Από την οπτική γωνία ενός εκπαιδευτή οδήγησης και κυκλοφοριακής αγωγής.
  • Να βρεθεί ένας τρόπος ουσιαστικού ελέγχου τις διαδικασίας από το υπουργείο για την διαφάνεια της. Να δημιουργηθεί ένα σώμα εξεταστών το οποίο θα είναι αποκλειστικά γι’ αυτόν το σκοπό. Πρέπει ελεγκτικά όργανα της πολιτείας να μπορούν να εγγυηθούν την φερεγγυότητα τους και τη αξιοπιστία αυτού του σώματος μέσω συνεχών ελέγχων.
  • Εάν πιστεύουν οι νομοθετικές αρχές ότι η διαφάνεια και η φερεγγυότητα των εξετάσεων θα διασφαλισθεί με την χρήση καμερών κατά την διάρκεια της εξέτασης, τότε είναι καλοδεχούμενες.

Ένταξη της δια βίου μάθησης:

  • Να υπάρξει σημαντικότερη και ουσιαστικότερη ενημέρωση για την οδική ασφάλεια στα σχολεία όχι όμως μόνο στα παιδιά αλλά και στους γονείς.
  • Πρέπει κατά την ταπεινή μου άποψη όλοι οι οδηγοί να φρεσκάρουν τις γνώσεις τους. Ίσως θα έπρεπε να εξετάζονται εκ νέου στην θεωρητική κατάρτιση τους, καθώς και στην πρακτική τους κατάρτιση σε κάθε ανανέωση. Αυτό όμως θα πρέπει να γίνει εφόσον δημιουργηθεί μια πρακτική εξέταση η οποία θα είναι φιλική προς τους οδηγούς και η οποία θα ανταπεξέρχεται στην πραγματικότητα. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι υπάρχουν πολλοί κάτοχοι άδειας οδήγησης οι οποίοι δεν έχουν οδηγήσει ποτέ ξανά από τότε που την απέκτησαν, Έρχομαι να κάνω την εξής ερώτηση: οι άνθρωποι αυτοί πρέπει να κατέχουν άδεια οδήγησης; Άρα λοιπόν πρέπει να υπάρχει ένας τρόπος περιοδικού ελέγχου των οδηγών.
  • Το να ζητάς ξαφνικά από άτομα άνω των 74 ετών να εξετάζονται μετά από τόσα χρόνια εμπειρίας και να ζητάς να εκτελούν πράγματα τα οποία δεν έχουν διδαχτεί αλλά και πράγματα τα οποία δεν γνωρίζουν είναι άτοπο και ανούσιο. Επίσης το ότι μέχρι τα σημερινά δεδομένα αυτά τα άτομα τα οποία δεν έχουν άδεια οδήγησης σε ισχύ θα πηγαίνουν με το όχημα τους για εξετάσεις μου φαίνεται πραγματικά άτοπο. Στην περίπτωση που κατά την διάρκεια της εξέτασης προκληθεί κάποιο συμβάν ποια ασφαλιστική εταιρία θα καλύψει τον 74χρονο οδηγό; Αφού η άδεια οδήγησης του δεν είναι σε ισχύ.

Κλείνοντας θέλω να χαιρετίσω τον υπουργό μεταφορών που έχει την διάθεση να επέμβει και να φέρει αλλαγές αλλά θέλω να κατακρίνω τις πρακτικές μυστικοπάθειας για το ποιες θα είναι αυτές οι αλλαγές, αλλά και την απαξίωση του προς τους εκπαιδευτές οδήγησης. Είμαστε οι πρώτοι γνώστες επάνω σε θέματα οδικής ασφάλειας, είμαστε οι άμεσα εμπλεκόμενοι και οι μόνοι που πραγματικά γνωρίζουμε του τι χρειάζεται να γίνει. Δεν είμαστε όλοι ίδιοι και δεν κολυμπάμε στο ίδιο καζάνι, υπάρχουν και άνθρωποι όπως εγώ που αγαπώ την δουλειά μου και την βλέπω σαν λειτούργημα. Θέλω να βγάζω στο δρόμο οδηγούς έτοιμους να πάρουν το τιμόνι και την ζωή τους, στα χέρια τους.